Vitamine D, het wapen voor een ultieme gezondheid

Als je aan een willekeurig persoon zou vragen of diegene bekend is met vitamine D, dan zegt de overgrote meerderheid volmondig “ja”. Meestal is de kennis over het hoe en waarom achter deze vitamine zeer beperkt. Wij willen met dit blog duidelijkheid verschaffen en wel met een goede reden. Als mensen zouden weten wat voor werking deze vitamine echt heeft, zou iedereen alles op alles zetten om zijn of haar vitamine D-waardes optimaal te houden. 

Genetica, de basics – een belangrijk startpunt in het begrijpen van ziekte en gezondheid

Waarom al die aandacht voor vitamine D? Om deze vraag te beantwoorden begin ik bij de kern van ons bestaan, onze genen. Het genenstelsel is een ongekend complex netwerk. Dat ga ik in dit blog niet proberen uit te leggen, maar een klein inzicht in de werking van dit netwerk is bij dit topic zeker op zijn plaats. 

Iedereen heeft zijn eigen unieke set met genen, ongeveer 20 tot 25 duizend verschillende!

Elk gen heeft in het grote geheel zijn eigen functie. Het unieke samenspel van jouw genen stelsel bepaalt voor een groot gedeelte wie je bent, hoe je eruit ziet, wat je doet en vooral hoe je lichaam functioneert.

Als we het over de genen hebben, praten we over genetica. Hebben we het over alle invloeden op onze genen, praten we over epigenetica. Met deze invloeden bedoel ik dan bijvoorbeeld alle lifestyle-factoren, zoals de hoeveelheid slaap, -beweging, goede voeding en stress. 

In het “grote genen bad” zitten verschillende varianten die bijdragen aan de gezondheid en varianten die ziekmakende effecten kunnen hebben. Het is dus onwijs belangrijk dat de ziekmakende genen zoveel mogelijk gecontroleerd worden omdat er anders een kans bestaat dat wel heel ziek kunnen worden. Als de verkeerde genen namelijk tot uiting komen, wordt het heel uitdagend om ze nog tegen te houden. Dit is bijvoorbeeld het geval bij vele soorten kanker.

Door verkeerde epigenetische invloeden kunnen onze ziekmakende genen geactiveerd worden. Denk dan aan negatieve invloeden zoals slechte voeding, slaapgebrek, te weinig lichaamsbeweging, chronische stress en een tekort aan vitamine en mineralen.

Vitamine D: strijder van genetische vrede voor maar een paar cent

Om meteen met de deur in huis te vallen: voldoende inname van vitamine D kan wel 1000 tot 2000 genen positief beïnvloeden. Dit is maar liefst 5 tot 10% van alle genen, alleen al door deze vitamine! Door dus actief aan de slag te gaan met je vitamine D-status kun je enorm bijdragen aan het gedrag van jouw eigen genen en daarmee voorkomen dat je ziek(er) wordt. Het is voor veel mensen bijna niet te geloven dat zo'n goedkoop supplement zo ongekend veel kan bijdragen aan de preventie van de meest voorkomende (welvaarts)ziektes in ons land. Denk dan aan ziektes zoals :

• Kanker
• Hart- en vaatziekten
• Botontkalking
• COVID19 coronavirus (positief ziekteverloop)
• Diabetes
• Infectieziekten

En dat allemaal voor circa 15 cent per capsule vitamine D.

50% (tot 90%) van de Nederlanders hebben een D-tekort

Een goede status van vitamine D in Nederland is, net zoals in vele andere landen in de wereld, heel zeldzaam. Tijdens een onderzoek in 2015 zijn bloedonderzoeken uit Zuid-Nederland geanalyseerd om te kijken hoe het in de zomer en winter met de vitamine D-status van deze Nederlanders gesteld was. De uitkomsten waren zeer verontrustend. In de winter heeft meer dan de helft van de Nederlanders een officieel vitamine D-tekort en in de zomer is dit nog steeds circa 35%.

Op basis van de huidige standaard van de gezondheidsraad heb je een tekort aan vitamine D wanneer je bloedwaarde ongeveer onder de 50 nmol/L zakt. Bij bovengenoemde testpersonen is dit allemaal vastgesteld. Dit houdt in dat als je een waarde hebt van zeg 51-60 nmol/L, je niet in de ‘tekort’-zone valt, maar het ook zeker niet betekent dat je een optimale vitamine D-status hebt!  Er worden namelijk geen verschillen gemaakt in “tekort” en “optimaal”. 

Op basis van 15 gepubliceerde peer reviewed onderzoeken is de optimale vitamine D-waarde boven de 100 nmol/L. Dit zou inhouden dat ongeveer 90% van de onderzochte mensen in Nederland buiten deze optimale zone vallen en een verhoogde kans op ziekte leed hebben. Zie de afbeelding hieronder voor een beknopt overzicht van betrokkenheid en aanbevolen dosis.

Kleine kanttekening: 40 ng/ml is omgerekend 100 nmol/L

Conclusie en advies

Vitamine D speelt een cruciale rol in de regulatie van maar liefst 1000 tot 2000 verschillende genen. Genen die, mits verkeerd geactiveerd, bij kunnen dragen aan een heel divers scala van ziekteleed. Ziekteleed dat in Nederland al jarenlang in de stijgende lijn zit. Denk aan: diabetes type 2, kanker, dementie en hart- en vaatziekten. Zonder de juiste suppletie is het nagenoeg onmogelijk om voldoende vitamine D binnen te krijgen, met name in de winter. In de zomer kan de zon ons nog van vitamine D voorzien. Ook is het voor de juiste activatie van vitamine D in ons lichaam essentieel om eens na te denken over andere goede hulpstoffen, zoals magnesium. Magnesium zorgt er namelijk voor dat vitamine D beter zijn werk kan doen!

Het is toch ongelooflijk? Door ons alleen al te focussen op, je mag wel zeggen,”hoofd vitamine”, zorgen we al voor een veel gunstiger milieu voor onze genen met een kleinere kans om ernstig ziek te worden.

Deze interventie kan oprecht een “gezondheidshack” genoemd worden.